Coraz częściej w różnych mediach można usłyszeć o katastrofie, która zagraża Puszczy Białowieskiej. A jadąc drogą Hajnówka-Białowieża, można samemu zobaczyć tą „katastrofę”. Słychać głosy, że wyginie w puszczy świerk, że siedliska naturowe zostaną zdegradowane. Jakoś do tej pory nikt nie napisał jakie to siedliska objęte programem Natura 2000 miałyby być zagrożone na skutek zamierania świerków.
Patrząc na skumulowane wartości m3 świerków zabitych przez kornika drukarza można odnieść przygnębiające wrażenie. Ale jeżeli popatrzymy na szczegóły, to obraz jaki mam się z nich wyłania, nie jest już taki jednoznacznie negatywny.
Okazuje się że gradacja w 2015 roku, który jest bardzo suchym rokiem, przestała się rozwijać dynamicznie w rezerwatach przyrody, w których nie zwalcza się kornika od kilku lat. Natomiast jej rozwój jest dynamiczny w drzewostanach ponad 100 letnich wyłączonych z walki z kornikiem od końca lata 2012 r. i bardzo dynamiczny w drzewostanach poniżej 100 lat, gdzie walka z kornikiem jest cały czas prowadzona.
Analizując tą sytuację, trzeba miedzy innymi pamiętać o tym, że:
1. Według stanu na dzień 1. stycznia 2012 r. zgodnie z planem urządzania lasu dla Puszczy Białowieskiej, drzewostany z panującym świerkiem do stu lat zajmują powierzchnię 8389,61 ha, zaś powyżej stu lat -4981,65 ha. Cała powierzchnia objęta gospodarką to około 50 tys. ha, z czego około 20 tys. ha stanowią rezerwaty przyrody i drzewostany ponad 100-letnie poza nimi, a które ró1)nież są wyłączone z cięć.
2. Zgodnie z danymi z planów urządzania lasu dla Puszczy Białowieskiej w 2012 r. masa drzewostanów świerkowych wynosiła około 5 mln m3, a w latach 2013-2015 „wypadło” około 0,5 mln m3 choć szacunki ze strony LP przewidywały wypadnięcie około 1 mln m3 w samym tylko roku 2014.
3. Po kilkunastu latach od gradacji kornika w rezerwacie Wysokie Bagno cieszy oko stan naturalnego odnowienia świerka. Jeżeli ktoś chce zobaczyć, jakie są skutki braku walki z kornikiem, niech się uda do rezerwatu Wysokie Bagno i sam oceni, czy walka z kornikiem jest taka niezbędna… A taka wizyta jest niezbędna, jeżeli chcemy porównać drzewostany będące właśnie w fazie rozpadu (np. wzdłuż drogi Hajnówka-Białowieża) i miejsca gdzie gradacja kornika miała miejsce ponad 10 lat temu (rezerwat Wysokie Bagno).
Podczas nauki, adeptom leśnictwa przekazuje się wiedzę, że gradacja kornika trwa 3-4 lata, a w roku niesprzyjającym (wilgotnym i chłodnym) załamuje się, do czego przyczynia się również namnożenie naturalnych wrogów kornika. Uczy się, że podczas gradacji kornika pozyskane drewno się koruje a korę zakopuje lub spala, oraz że pozyskane drewno musi być wywiezione z lasu w ciągu dwóch tygodni… Niestety obserwacje w terenie nigdzie nie potwierdzają przestrzegania tego ABC skutecznej walki z kornikiem – podobno ze względów finansowych (korowanie) i procedur przetargowych (wywózka pozyskanego drewna).
Wobec tego czy można nadal wierzyć zapewnieniom, że w Puszczy Białowieskiej żadne drzewo nie jest pozyskiwane z przyczyn ekonomicznych?
